Ludzie znają i wykorzystują właściwości magnesów od tysięcy lat. Już starożytni Grecy i Rzymianie znali materiały magnetyczne, które w magiczny dla nich sposób przyciągały nawzajem siebie oraz żelazo. Najbardziej rozpowszechniony minerał „przyciągający” to magnetyt (z grec. – magnetis). Jego nazwa pochodzi od miasta Magnesia (dzisiejsza Manisa na terenie Turcji), gdzie znaleźli go starożytni Grecy.
Od średniowiecza magnesów używano do budowy kompasów. Chociaż ówcześni ludzie wiedzieli, że igła w postaci małego magnesika wskazuje zawsze ten sam kierunek, nie potrafili wykorzystać tego w nawigacji. Pierwsze kompasy miały zupełnie inne zastosowanie: wymyślili Chińczycy, by ustawiać meble w domach według zasad Feng Shui.
Choć nasi przodkowie znali zjawisko przyciągania, nie umieli go wyjaśnić. Udało się to dopiero w XX w., gdy dowiedzieliśmy się jak zbudowane są atomy. Atom jest zbudowany z naładowanych cząstek, a one z jeszcze mniejszych naładowanych cząstek (czyli kwarków). To właśnie one wytwarzają pole magnetyczne, czyli obszar, w którym na każdy inny ładunek działa siła przyciągająca lub odpychająca.
Pole magnetyczne wytwarza również prąd płynący przez przewodnik, co odkryto już w XIX w. Okazało się również, że zasada działa także odwrotnie – ruch magnesów wytwarza prąd. Mówiąc najprościej: żeby stworzyć prąd, wystarczy przyłożyć poruszający się magnes do przewodu. Tak działają wszystkie generatory prądu na świecie: aby wygenerować energię elektryczną, działające na wiatr, wodę lub przepływającą parę turbiny poruszają magnesami. Bez magnesów nie byłoby więc prądu na szeroką skalę.
Podstawowe właściwości magnesów:
– każdy ma dwa bieguny magnetyczne (północny i południowy) – takie same odpychają się, przeciwne – przyciągają,
– wytwarzają wokół siebie pole magnetyczne, w którym na inny magnes działa siła – przyciąganie albo odpychanie,
– jeśli „przekroimy” magnes na pół uzyskamy dwa magnesy z dwoma biegunami każdy.
jeśli do kawałka żelaza przyłożymy magnes kilkukrotnie, żelazo również stanie się magnesem. Zjawisko to nazywa się ferromagnetyzmem: domeny magnetyczne w żelazie po przyłożeniu magnesu porządkują się układając w jednym kierunku i tworząc w ten sposób magnes.
Największym magnesem jest Ziemia – dzięki temu igła magnetyczna w kompasie zawsze wskazuje północ. Pole magnetyczne wokół Ziemi chroni nas przed negatywnym działaniem materii wyrzucanej ze Słońca, a „zmagania” te możemy obserwować jako zorze polarne.
WIĘCEJ CIEKAWOSTEK ENERGETYCZNYCH CZYTAJ NA ENERGIADIRECT.PL
Pole magnetyczne wytwarzają również inne ciała niebieskie, ale tylko te, które mają ciekłe krystaliczne jądro. Ma je więc Słońce, nie ma – Księżyc.
Fakt, że Ziemia jest wielkim magnesem, odkrył w 1600r. angielski naukowiec Williams Gilbert. Jego teoria została opublikowana w pierwszej wielkiej księdze naukowej napisanej po angielsku „De Magnete” (wcześniej wszystkie dzieła pisano po łacinie). Dowiedz się też kto wymyślił prąd.
